Bạn đang sụt sịt, nước mũi chạy marathon, cổ họng thì rát như… hát rock 3 đêm liên tục? Xin giới thiệu với bạn một người bạn thân thiện từ căn bếp – cây sả! Không chỉ là gia vị nấu ăn siêu thơm mà sả còn là “chiến binh chống cảm cúm” trong Đông y đấy!
Hình ảnh: Cây sả tươi
Chú thích: Hình ảnh cây sả (Cymbopogon citratus) với lá dài, thân rễ trắng, được tạo để minh họa.
Hãy cùng khám phá ngay 4 cách đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để dùng cây sả trị cảm cúm ngay tại nhà nhé.
🌱 Cây Sả Là Gì Và Vì Sao Có Mặt Trong Mọi Căn Bếp Việt?
Cây sả (Cymbopogon citratus), thuộc họ Lúa, mọc thành bụi cao 1–2m, lá dài, có mùi thơm chanh đặc trưng. Trong Đông y, sả có tính ấm, vị cay nhẹ, quy vào 2 kinh phế và tỳ, chuyên giúp làm ấm cơ thể, giải cảm, và chống viêm nhẹ.
📚 Theo GS.TS Đỗ Tất Lợi (trong “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam”, NXB Y học, 2004), sả chứa citral và geraniol, hai hợp chất chính có tác dụng:
- Kháng khuẩn, kháng virus
- Làm giãn mạch, hạ sốt
- Giảm đau nhẹ và long đờm
- Tăng cường miễn dịch nhẹ nhàng mà hiệu quả
🧪 Theo PubMed, tinh dầu sả còn có thể kháng virus cúm A, kháng viêm đường hô hấp và giảm ho nhẹ.
Cảm Cúm Là Gì? Và Vì Sao Nên Dùng Thảo Dược?
Cảm cúm là tình trạng nhiễm virus đường hô hấp, thường do virus cúm A/B, rhinovirus… gây ra. Triệu chứng quen mặt:
- Sốt
- Nghẹt mũi, chảy nước mũi
- Ho, đau họng, nhức đầu
- Mệt mỏi, đổ mồ hôi lạnh
📊 Theo Bộ Y Tế Việt Nam, mỗi năm có khoảng 10–15% dân số mắc cúm, đặc biệt vào mùa lạnh hoặc giao mùa.
⚠️ Dùng thuốc Tây quá sớm (thuốc hạ sốt, kháng sinh) đôi khi không cần thiết, có thể gây tác dụng phụ (đau dạ dày, mệt, kháng kháng sinh).
💡 Lúc này, mẹo dân gian như dùng sả để trị cảm cúm là cách an toàn, dễ làm, hiệu quả nhanh chóng nếu áp dụng đúng.
Tham khảo thêm một số bài thuốc khác liên quan đến ho hoặc cảm cúm từ vị thuốc nam:
💡 Tại Sao Sả Lại Hiệu Quả Với Cảm Cúm?
- Kháng khuẩn – Kháng virus: Citral trong sả ức chế virus cúm, ngăn viêm họng.
- Làm ấm cơ thể – Hạ sốt: Tính ấm giúp cơ thể tiết mồ hôi, tống độc tố.
- Giảm viêm: Giảm sưng đau cổ họng, giảm nghẹt mũi.
- Tăng miễn dịch tự nhiên: Nhẹ nhàng nhưng hiệu quả, đặc biệt với cảm cúm nhẹ.
🍋 Top 4 Cách Dùng Cây Sả Trị Cảm Cúm Tại Nhà
1️⃣ Trà Sả Tươi Ấm Nồng
Nguyên liệu:
- 3 cây sả tươi
- 300ml nước
- 1 thìa mật ong
Cách làm:
- Rửa sạch sả, đập dập, đun với nước sôi trong 5 phút.
- Đổ ra ly, thêm mật ong vào, khuấy đều, uống lúc còn ấm.
✅ Công dụng: Làm ấm họng, hạ sốt, giảm sổ mũi, hỗ trợ hô hấp.
2️⃣ Xông Hơi Sả – “Thở Dễ Như Không”
Nguyên liệu:
- 5 cây sả tươi
- Lá tía tô, kinh giới (nếu có)
- 1 lít nước
Cách làm:
- Đun hỗn hợp 15 phút.
- Trùm khăn kín đầu, xông 10 phút.
- Lau mồ hôi khô, nghỉ ngơi ấm.
✅ Công dụng: Thông mũi, ra mồ hôi, giảm sốt nhanh.
3️⃣ Ngâm Chân Với Sả Trước Khi Ngủ
Nguyên liệu:
- 3 cây sả
- 2 lít nước ấm
- 1 thìa muối hạt
Cách làm:
- Đập sả, đun với nước và muối.
- Ngâm chân 15–20 phút trước khi ngủ.
✅ Công dụng: Làm ấm người, thư giãn, ngủ sâu giấc.
4️⃣ Xoa Ngực Với Tinh Dầu Sả
Nguyên liệu:
- 3–5 giọt tinh dầu sả
- 1 thìa dầu dừa
Cách dùng:
- Pha tinh dầu với dầu dừa, xoa nhẹ lên ngực và cổ.
- Thoa buổi tối, tránh lạnh.
✅ Công dụng: Giảm ho, giảm tức ngực, dễ thở hơn.
📊 Bảng So Sánh Sả Với Một Số Thảo Dược Trị Cảm Khác
| Thảo dược | Kháng virus | Làm ấm cơ thể | Giảm sốt | Phù hợp với |
|---|---|---|---|---|
| Cây sả | ⭐⭐⭐⭐ | ⭐⭐⭐⭐⭐ | ⭐⭐⭐⭐ | Người lớn, trẻ >6 tuổi |
| Gừng | ⭐⭐⭐ | ⭐⭐⭐⭐⭐ | ⭐⭐⭐⭐ | Mọi lứa tuổi |
| Tinh dầu bạc hà | ⭐⭐⭐⭐ | ⭐⭐ | ⭐⭐⭐ | Người lớn |
| Thuốc Tây | ⭐⭐⭐⭐⭐ | ❌ | ⭐⭐⭐⭐⭐ | Khi cần thiết (theo bác sĩ) |
❗ Lưu Ý Khi Dùng Sả Trị Cảm
- Không dùng tinh dầu sả nguyên chất cho trẻ nhỏ.
- Pha loãng tinh dầu khi dùng ngoài da.
- Không xông quá lâu (tránh mất nước).
- Tham khảo bác sĩ nếu sốt trên 38.5°C kéo dài >3 ngày.
❓ Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)
1. Cây sả có trị được cảm cúm không?
👉 Có, đặc biệt hiệu quả với cảm nhẹ, mới chớm.
2. Trà sả uống mấy ngày thì đỡ?
👉 Thường từ 2–3 ngày nếu dùng đều đặn, kết hợp nghỉ ngơi.
3. Tinh dầu sả có dùng được cho bé không?
👉 Trẻ dưới 6 tuổi không nên dùng trực tiếp, chỉ xông loãng trong không gian.
4. Uống trà sả có tác dụng phụ không?
👉 Nếu không dị ứng sả, dùng lượng vừa phải rất an toàn.
5. Uống trà sả khi nào tốt nhất?
👉 Buổi sáng và chiều tối là lý tưởng nhất.
📣 Mẹo Nhỏ Tăng Hiệu Quả
- Uống trà sả khi còn ấm để giữ ấm cơ thể.
- Xông hơi buổi tối, sau đó nghỉ ngơi ngay.
- Dùng máy tạo độ ẩm phòng ngủ khi bị nghẹt mũi.
- Ăn cháo loãng, uống nước ấm nhiều hơn khi cảm.
📌 Kết Luận
Không cần tủ thuốc Tây lúc nào cũng đầy, chỉ cần một bó sả là bạn đã có thể tự tay “chăm sóc” cảm cúm nhẹ cho cả nhà. Từ trà sả, xông hơi, đến ngâm chân hay massage – mỗi cách đều đơn giản nhưng cực kỳ hữu ích 🌿
💬 Bạn từng thử cách nào chưa? Chia sẻ trải nghiệm bên dưới để mình học hỏi lẫn nhau nhé!
👨⚕️ Thông Tin Tác Giả
Nguyễn Thanh Sang
Kỹ sư CNTT, đam mê Đông y và các bài thuốc thảo dược Việt. Với hơn 6 năm nghiên cứu và trải nghiệm, mình luôn mong muốn chia sẻ tri thức y học cổ truyền dễ hiểu, dễ làm cho cộng đồng.
⚠️ Miễn trừ trách nhiệm
Nội dung bài viết mang tính tham khảo. Vui lòng hỏi ý kiến bác sĩ nếu bạn có bệnh nền hoặc triệu chứng nghiêm trọng.